کد مطلب:42575 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

نمونه هايي از مناقشات يهود و نصاري و پاسخهاي محكم و مستدل علي (ع) كدامند؟

چند نمونه را ياد آور ميشويم:
1ـ گروهي از احبار يهود، وارد مدينه شدند و به خليفه او چنين گفتند:
در تورات ميخوانيم كه جانشينان پيامبر، دانشمندترين امت آنها ميباشند. اكنون كه شما خليفه پيامبر خود هستيد، سئوال ما را پاسخ دهيد: خدا كجاست: آيا در آسمانهاست، يا در زمين؟ خلفه پاسخي گفت كه آن گروه را قانع نساخت و براي خدا مكاني در عرش قائل شد، كه با انتقاد دانشمندان يهودي روبرو گرديد. وي گفت در اين صورت بايد زمين، خالي از خدا باشد.
در اين لحظه حسّاس بود كه امام به داد اسلام رسيد و آبروي جامعه اسلاميرا صيانت كرد، وي با منطق استوار به او چنين پاسخ فرمود:
‹‹ان الله اين الاين ، فلا اين له، جل ان يحويه مكان، فهو في كل مكان بغير مماسة و لا مجاوره يحيط علماً بما فيها و لا يخلو شيء من تدبيره›› (ارشاد، شيخ مفيد)
مكانها را خداوند آفريد براي او مكاني نيست، او بالاتر از آن است كه مكاني بتواند او را فرا گيرد، او در همه جا هست ولي هرگز با موجودي تماس و مجاورتي ندارد. او بر همه چيز احاطه علميدارد و چيزي از قلمرو و تدبير او بيرون نيست.
امام، در پاسخ وي با روشنترين بيان بر پيراستگي خدا از مكان، اشاره نمود، و دانشمند يهودي را آنچنان غرق تعجب و شگفتي فرمود كه بي اختيار به حقانيت گفتار امام و شايستگي او بر مقام خلافت، اعتراف نمود.
امام (ع) در جملة نخست خود (مكانها را خدا آفريد… ) از برهان توحيد ذات استفاده نمود و هر نوع مكان و جائي را براي خدا نفي كرد، زيرا به حكم اينكه در جهان، قديم بالذات جز خدا نيست و غير او هر چه هست، مخلوق او ميباشد، بنابراين اگر خدا مكان و جائي داشته باشد، بايد از نخست با وجود او همراه باشد، در صورتي كه هر چه در جهان هست، مخلوق اوست، حتي تمام مكانها مخلوق او ميباشند.
به عبارت روشنتر: اگر براي خدا مكاني فرض شود، اين مكان يا بايد مانند ذات خدا قديم و ازلي باشد و يا مخلوق و آفريده او محسوب گردد. فرض اول با برهان توحيد و اينكه در صفحه هستي، قديميجز او نيست، مخالف است. و فرض دوم به حكم اينكه مكان فرضي مخلوق خداست، گواه بر اين است كه او نيازي به مكان ندارد، به دليل اينكه او بود و اين مكان وجود نداشت، سپس آن را آفريد.
امام در سخن دوم خود (او همه جا هست …) روي يكي از صفات خدا تكيه كرد و آن اينكه او موجود نامتناهي است و نتيجة نامتناهي بودن اين است كه در همه جا باشد و بر همه چيز احاطه علميداشته باشد و به حكم اينكه جسم نيست، تماس سطحي با موجودي ندارد و در مجاورت چيزي قرار نميگيرد.
آيا اين جمله هاي كوتاه و پر مغز، گواه بر علم گسترده و بهره گيري او از علم الهي نيست؟
2ـ يك پاسخ قانع كننده، به دانشمند مسيحي:
سلمان ميگويد: پس از درگذشت پيامبر، گروهي از مسيحيان با سرپرستي يك اسقف ، وارد مدينه شدند و در حضور خليفه، سئوالاتي مطرح كردند. خليفه آنان را به حضور امام علي (ع) فرستاد. يكي از سئوالات آنان اين بود كه وجه و روي خدا كجاست؟
امام (ع) آتشي برافروخت، سپس فرمود: روي اين آتش كجاست؟ آن دانشمند مسيحي گفت: همه اطراف آن، روي آنست و هرگز پشت سر ندارد. امام (ع) فرمود: هرگاه براي آتشي كه مصنوع خداست، طرف خاصي نيست، خالق آن كه هرگز شبيه آن نيست، بالاتر از آن است كه پشت و رو داشته باشد، مشرق و مغرب از آن خداست، به هر طرف روكني، آن طرف وجه و روي خداست و چيزي بر او مخفي و پنهان نيست (قضاء امير المؤمنين (ع) طبع نجف/66)
امام (ع) با آفريدن چنين صحنهاي، از برهان نامتناهي بودن خدا و نفي حد و مرز براي او استفاده كرده و طرف را قانع ساخت.
3ـ تاريخ ميگويد: رأس الجالوت پيشواي يهوديان، مطالبي را به شرح زير پرسيد و نظر قرآن را از حضرت خواست.
الف ـ ريشة حيات موجود زنده چيست؟
ب ـ جمادي كه به گونهاي سخن گفته است، چيست؟
ج ـ چيزي كه پيوسته در حال كم و زياد شدن ميباشد، چيست؟
خبر به امام رسيد، چنين فرمود:
الف ـ ريشه حيات از نظر قرآن آب است: ‹‹وَ جَعَلْنا مِنَ الماءِ كُلَّ شَيٍْ حي›› انبياء 30 ّ از آب هر موجود زندهاي را آفريديم.
ب ـ جمادي كه به سخن در آمد، زمين و آسمان ميباشند كه اطاعت خود را از فرمان خدا ابراز كردند:‹‹ فَقالَ لَها وَلِلاَرْضِ ائتياطَوعاً وَكَرْهاً قالَتا اتَينا طائِعِينَ ›› به آسمان و زمين گفتند: از روي رغبت و يا كراهت، به فرمان خدا باشيد، گفتند با كمال رغبت، به فرمان خدائيم فصلت /11
ج ـ چيزي كه پيوسته در حال زياده و نقيصه است، شب و روز ميباشد: ‹‹ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهارِ وَيُولِجُ النَّهارَ فِي اللَّيْلِ ›› حديد/ 6.
امام براي اثبات سخن خود با آياتي از قرآن استدلال ميكرد..

---

پيشوايي از نظر اسلام
آية الله جعفر سبحاني